آلودگی هوای امپراتوری روم با سرب ممکن است باعث کاهش ضریب هوشی (IQ) در اروپا شده باشد - وبلاگ بایجانی

به گزارش وبلاگ بایجانی، امپراتوری روم با نفوذ گسترده خود نه تنها زمین و دریا، بلکه حتی آسمان را هم تحت تأثیر قرار داد. بر اساس پژوهش های نو، در دوران طلایی این امپراتوری، آلودگی هوا به میزان ای توسعه یافت که محتمل است باعث آسیب های عصبی فراگیر در جمعیت آن موقع شده باشد. این تأثیرات مخرب احتمالاً کل اروپا، از جمله بریتانیا (Britannia)، گل (Gaul - فرانسه امروزی)، ایبری (Iberia - اسپانیا و پرتغال امروزی) و حتی شمال آفریقا را تحت پوشش قرار داده است.

نشانه هایی از آلودگی در یخ های قطبی

تحقیقات اخیر بر پایه آنالیز نمونه های یخ قطبی از منطقه قطب شمال اجرا شده است. این یخ ها به عنوان بایگانی طبیعی از تغییرات جوی گذشته عمل می نمایند و اطلاعات ارزشمندی درباره تاریخ آلودگی هوا ارائه می دهند. پژوهش ها نشان می دهد که در فاصله زمانی حدود 100 سال پیش از میلاد تا 200 سال پس از میلاد، سطوح سرب (Lead) در جو به شدت افزایش یافته است. این افزایش دقیقاً همزمان با رونق معدن کاری و ذوب فلزات در امپراتوری روم بوده است.

بر اساس مدل های پژوهشی، بچه هایی که در این دوران متولد شده اند، به طور میانه سه برابر بیشتر از بچه ها امروزی در ایالات متحده، سرب در خون خود داشته اند. این موضوع زنگ خطری جدی درباره اثرات بلندمدت آلودگی صنعتی بر سلامت جوامع بشری است.

کاهش ضریب هوشی در مقیاس گسترده؛ خطری پنهان اما مؤثر

نتایج این پژوهش نشان می دهد که میزان سرب در هوای آن موقع می توانست به کاهش ضریب هوشی (IQ) جمعی به میزان 2.5 تا 3 امتیاز منجر گردد. شاید این میزان کاهش در نگاه اول چندان چشمگیر به نظر نرسد، اما وقتی این افت ضریب هوشی به کل جمعیت یک قاره تعمیم داده گردد، تأثیر آن عمیق و قابل توجه خواهد بود.

ناتان چِلمان (Nathan Chellman)، متخصص هیدرولوژی یخ و برف از مؤسسه پژوهشی دیِزِرت در آمریکا، در این باره شرح می دهد که کاهش 2 تا 3 امتیاز ضریب هوشی شاید اندک به نظر برسد، اما در صورتی که این کاهش در یک جمعیت بزرگ و به صورت پایدار رخ دهد، می تواند پیامدهای اجتماعی و فرهنگی قابل توجهی داشته باشد.

سرب؛ تهدیدی پنهان در آب، هوا و غذا

این پژوهش نه تنها به آلودگی هوا پرداخته، بلکه به مسئله آلودگی آب و غذا هم توجه نموده است. بسیاری از لوله های آب و ظروفی که در روم باستان استفاده می شدند، از سرب ساخته شده بودند. این بدان معناست که نخبگان جامعه و ساکنان منطقه ها شهری به طور مستقیم سرب را وارد بدن خود می کردند. حتی جوامع روستایی که به ظاهر از آلودگی های صنعتی دور بودند، به علت آلودگی خاک و منابع آب، در معرض این تهدید قرار داشتند.

پژوهشگران معتقدند این آلودگی به طور مستمر بر خاک، محصولات کشاورزی و حیوانات اهلی تأثیر گذاشته است و این چرخه آلودگی به مدت قرن ها ادامه داشته است.

پیامدهای زیان بار سرب بر سلامت مغزی

هیچ سطحی از سرب در بدن انسان بی خطر تلقی نمی گردد. حتی مقادیر ناچیز آن می تواند باعث اختلال در یادگیری، کاهش هوش، و آسیب های عصبی گردد. پژوهش های اپیدمیولوژیک (Epidemiological Studies) نشان می دهد که سطح 3.5 میکروگرم بر دسی لیتر (µg/dl) از سرب در خون بچه ها می تواند به کاهش هوش و مسائل یادگیری منجر گردد.

در حالی که سطح سرب خون بچه ها امروزی در آمریکا بین 0.6 تا 0.8 میکروگرم بر دسی لیتر است، پژوهش های نو نشان می دهد که این میزان در دوران روم باستان به طور میانه حدود 3.4 میکروگرم بر دسی لیتر بوده است. این عدد میانگین است و بسیاری از بچه ها آن دوران سطوحی حتی بالاتر از این میزان داشته اند که آن ها را در معرض خطرات جدی تری قرار می داد.

افق های تازه در بازسازی گذشته با یاری یخ های قطبی

یکی از جنبه های جالب و نوآورانه این پژوهش، استفاده از یخ های قطبی به عنوان یک منبع تاریخی برای میزان گیری سطح آلودگی های جوی است. این روش به دانشمندان امکان داده تا میزان آلودگی هوا را برای 2000 سال پیش بازسازی نموده و تأثیرات آن بر سلامت انسان را تخمین بزنند.

جوزف مک کانل (Joe McConnell)، نویسنده اصلی این پژوهش، درباره اهمیت این روش می گوید: این که ما بتوانیم آلودگی جوی و اثرات آن بر سلامت بشر را برای دوران های بسیار دور بازسازی کنیم، یک پیشرفت هیجان انگیز در علم است.

میراث نامرئی اما پایدار امپراتوری روم

این پژوهش نشان می دهد که پیشرفت های صنعتی و مالی امپراتوری روم، در کنار تمامی دستاوردهای فرهنگی و سیاسی آن، تأثیرات منفی پایداری بر سلامت مغزی جوامع آن دوران داشته است. این آلودگی نه تنها به زندگی شهری محدود نبوده، بلکه منطقه ها روستایی و کشاورزی را نیز درگیر نموده است.

کشف چنین یافته هایی به ما یادآوری می نماید که پیشرفت های فناوری و صنعتی، اگر بدون توجه به سلامت محیط زیست رخ دهند، می توانند پیامدهای جبران ناپذیری برای نسل های آینده به همراه داشته باشند. درسی که هنوز هم برای ما انسان های مدرن کاربرد دارد.

منبع

pnasمنبع: یک پزشک