اصلاح ارز ترجیحی و هدفمندی یارانه ها شکاف طبقاتی را کاهش می دهد - وبلاگ بایجانی

به گزارش وبلاگ بایجانی، اصلاح ارز ترجیحی، شکاف طبقاتی را کاهش می دهد.

به گزارش گروه سیاسی وبلاگ بایجانی، در این زمینه روزنامه ایران در گزارشی نوشت: پژوهش های منتشره نشان دهنده تأثیر مثبت طرح در کاهش ضریب جینی است.

دولت در برنامه خود پیش از آنکه اقدام به اصلاح ارزترجیحی و واقعی کردن قیمت چهار قلم کالای اساسی کند، یارانه نقدی معادل آن را به حساب خانوار ها واریز کرد. این درحالی است که برای سه دهک کم عایدی به ازای هر نفر یارانه نقدی 400 هزار تومان و برای سایر دهک ها 300 هزار تومان واریز شده که باعث افزایش قدرت خرید این دهک ها خواهد شد.

حال با آنالیز فرایند ضریب جینی و سایر شاخص های توزیع عایدی در طول سالیان گذشته تجارب تاریخی نیز مهر تأییدی بر این پژوهش ها می زند.

یکی از این تجربه ها به اجرای هدفمندی یارانه ها از انتهای سال 1389 مربوط می گردد که تأثیر مثبت زیادی روی ضریب جینی و سایر شاخص های توزیع عایدی و بودجه خانوار داشته است. پس از آن پرداخت یارانه معیشتی به 60 میلیون نفر از ایرانی ها پس از افزایش قیمت بنزین نیز تأثیر مشابهی درپی داشت.

براساس آمار مرکز آمار ایران، درسال 1384 ضریب جینی کشور 4248 بود که تا سال 1389 که در ماه های پایانی آن هدفمندی یارانه ها اجرایی شد به 4099 رسید. اما با اجرایی شدن این قانون و پرداخت مداوم یارانه نقدی 45 هزار و 500 تومانی به بخش عمده ای از مردم، به یک باره ضریب جینی به 37 عقب نشینی کرد که نشان از بهبود قابل توجه این شاخص مهم دارد. با تداوم این فرایند در سال 1391 نیز ضریب جینی بهبود بیشتری پیدا کرد و به 3659 رسید، رقمی که در سال 1392 نیز به 3650 بهبود یافت.

اما به علت عدم اجرای کامل قانون و کاهش ارزش ریال، ارزش واقعی یارانه نقدی پرداخت شده نیز تنزل پیدا کرد و به همین علت در سال 1393 مجدد شاهد رشد دوباره ضریب جینی هستیم به طوری که در سال 1393 این شاخص به 3788 در سال 1394 به 3851 و در سال 1395 به 39 افزایش یافت. این فرایند تا سال 1397 که ضریب جینی به 4093 رسید ادامه یافت، ولی پرداخت یارانه معیشتی درسال 1398 موجب شد تا یک بار دیگر ضریب جینی از 4093 در سال 1397 به 3992 دراین سال بهبود پیدا کند، هرچند که به علت شرایط نامناسب مالی و فرایند ادامه دار کاهش ارزش پول ملی در سال 1399 دوباره ضریب جینی به 40 بازگشت.

درکنار شاخص ضریب جینی آنالیز سایر شاخص ها نیز نشان دهنده تأثیر پرداخت یارانه نقدی بر بهبود شاخص های توزیع عایدی و بودجه خانوار است. در همین زمینه گزارش مرکز آمار از میانه هزینه و عایدی خانوار های شهری نشان می دهد که در سال های 1387 تا 1389 میانه هزینه خانوار ها فاصله زیاد از عایدی های آن ها داشته و بدین ترتیب دخل و خرج آن ها تراز نبوده است. در سال 1387 میانه هزینه خانوار های شهری 9 میلیون و 421 هزارتومان بوده درحالی که میانه عایدی خانوار ها 8 میلیون و 821 هزار تومان بوده است. در سال 1388 نیز میانه هزینه 9 میلیون و 919 هزار تومانی خانوار ها با عایدی 9 میلیون و 360 هزار تومانی آن ها همخوانی نداشت. درسال 1389 نیز هزینه خانوار ها به 11 میلیون و 367 هزار تومان و عایدی آن ها به 10 میلیون و 615 هزار تومان رسیده بود.

اما در سال 1390 آثار پرداخت یارانه نقدی دراین بخش آشکار شده است به طوری که فاصله هزینه و عایدی خانوار ها به هم نزدیک شده است. دراین سال میانه هزینه خانوار ها 13 میلیون و 271 هزار تومان و میانه عایدی آن ها 13 میلیون و 30 هزار تومان بوده است. در سال 1391 عایدی از هزینه ها پیشی گرفته است. در این سال هزینه خانوار ها 16 میلیون و 428 هزار تومان بوده درحالی که عایدی آن ها به 16 میلیون و 724 هزارتومان افزایش یافته است.