درد بیکاری تحصیل نموده ترین معلولان - وبلاگ بایجانی

به گزارش وبلاگ بایجانی، حدود 203 هزار نفر از افراد دارای معلولیت بینایی تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند که این اندازه حدود 13 درصد کل معلولان این سازمان را شامل می گردد؛ در این میان آمارها از شرایط تحصیل نابینایان نشان می دهد که این گروه از تحصیل نموده ترین گروه معلولان هستند، اما اظهارات انجمن های فعال نابینایان حاکیست در حال حاضر یکی از مهم ترین مسائل جامعه نابینایان اشتغال بوده و متاسفانه سیاست گذاری، طرح یا برنامه ای جدی برای ارتقاء سطح اشتغال این افراد در کشور وجود ندارد.

به گزارش وبلاگ بایجانی، براساس آمارهای سازمان بهزیستی در سال 1399، 280 میلیون نفر در جهان دارای آسیب بینایی هستند که یک پنجم این تعداد نابینا هستند.

در ایران نیز به 203 هزار نفر دارای معلولیت بینایی در سازمان بهزیستی خدمت رسانی می گردد که این تعداد حدود 13 درصد کل معلولان تحت پوشش سازمان بهزیستی را تشکیل می دهند و از این تعداد 130 هزار نفر مرد و 73 هزار نفر زن هستند. بعلاوه حدود 88 هزار نفر از آنها را افرادی تشکیل می دهند که معلولیت بینایی شان شدید و بسیار شدید است.

تعداد نابینایان از آنچه شناسایی شده بیشتر است

هرچند که در این راستا سهیل معینی، مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان به وبلاگ بایجانی گفت که به طور قطع آمار این جامعه بیشتر از این رقم است، زیرا دو فاکتور عمده وجود دارد؛ تعدادی از افراد نابینا و کم بینا در سازمان بهزیستی به دلایلی پفراینده ندارند و تعدادی هم به دلایلی اصولا به وسیله نهادهای حاکمیتی شناسایی نشده و آمارشان ثبت نشده است یا افرادی هستند که ممکن است تحت پوشش نهادهای حمایتی دیگر مانند کمیته امداد باشند اما در سازمان بهزیستی پفراینده نداشته باشند و این موارد در روستاها و منطقه ها محروم بیشتر وجود دارد. این یکی از فاکتورهایی است که باعث می گردد تعداد افراد نابینا با افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی متفاوت باشد.

وی اضافه نمود: فاکتور دیگر این است که در همه جای جهان تقریبا سه چهارم جامعه آسیب دیدگان دائمی افراد کم بینا هستند و این افراد به دلیل برخورداری از درصدهای مختلف بینایی، در بسکمک از مواقع به عنوان فرد دارای آسیب بینایی قانونی شناسایی نمی شوند زیرا یا خود را معرفی نمی نمایند یا خود را فرد دارای محدودیت بینایی نمی دانند و بعضی از افراد نیز اصولا از کم بینایی خود آگاهی ندارند و آن را عادی تلقی می نمایند که تعداد این افراد در منطقه ها حاشیه ای و محروم بیشتر است؛ در نتیجه به طور قطع تعداد افرادی که دارای محدودیت بینایی هستند بیشتر از رقم اعلام شده است.

مسائل و چالش های جامعه نابینایان و کم بینایان

با وجود این آمارها اما مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان در ادامه سخنان خود به آنالیز مسائل و چالش های موجود جامعه نابینایان و کم بینایان پرداخت و یکی از مسائل این قشر را موضوع اشتغال آنها مطرح کرد و با اشاره به ماده 15 قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت مبنی بر اینکه دولت مکلف است حداقل سه درصد از مجوزهای استخدامی ( رسمی، پیمانی، کارگری) دستگاه های دولتی و عمومی اعم از وزارتخانه ها، سازمان ها، مؤسسات، شرکت ها و نهادهای عمومی و انقلابی و دیگر دستگاه هایی که از بودجه عمومی کشور استفاده می نمایند به جز موارد ذکر شده در بندهای (ت) و (ث) ماده (11) این قانون را به افراد دارای معلولیت واجد شرایط اختصاص دهد، اظهار کرد: موضوع اختصاص سهمیه سه درصد از مجوزهای استخدامی به معلولان در این سال ها جدی تر گرفته شده است، چراکه هم دستگاه ها با این الزام آشنایی پیدا نموده اند و هم دستگاه های نظارتی مانند سازمان امور استخدامی موکدا این سهمیه را کنترل می نماید و سازمان بهزیستی، تشکل ها و فعالین این جامعه نیز فعال تر شده اند، در نتیجه اختصاص سهمیه سه درصد نسبت به گذشته جدی تر گرفته می گردد.

دستگاه ها سهمیه سه درصدی استخدام معلولان را رعایت می نمایند؟

اما در این میان مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان به این نکته هم اشاره نمود که همچنان شاهد انحراف معیارهای تعیینی از اجرای این سهمیه هستیم؛ از جمله اینکه بعضی دستگاه ها با استناد به آئین نامه های استخدامی تخصصی خود مانع جذب بعضی افراد معلول در پست های تعیین می شوند و می گویند ما طبق ضوابط داخلی باید نیرو جذب کنیم و بعضا این ضوابط با سهمیه فاصله معینی پیدا می نماید.

کوشش برای کاهش تفسیرهای محدودنماینده معلولان در قوانین

معینی ادامه داد: مشکل دیگر این است که بعضی دستگاه ها هنوز از نظر فرهنگی نپذیرفته اند که بعضی معلولان می توانند پست هایی را تصدی نمایند؛ به طور مثال آموزش و پرورش در بعضی شهرستان ها مقاومت هایی برای جذب نابینایان در بخش آموزشی دارد. از سوی دیگر در گذشته در آموزش و پرورش بعضی معتقد بودند که نابینایان نمی توانند در بخش های آموزشی فعالیت نمایند و باید در پست های اداری کار نمایند، این درحالیست که این موضوع با هیچ منطقی قابل پذیرش نیست و ما اکنون در کوشش هستیم این تفسیرهای محدودنماینده در قوانین کاهش پیدا کند.

مسئول شورای سیاست گذاری دبیرخانه کمیته نظارت بر قانون حقوق معلولان با اشاره به اینکه ما براساس قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت، از ظرفیت های مختلفی از جمله کمیته نظارت بر قانون و پیگیری هایی که به وسیله این کمیته انجام می گردد گزارشهایی دریافت می کنیم تا بحث نظارت در این زمینه جدی تر گرفته گردد، گفت: قصد داریم قدرت نظارتی را افزایش دهیم، بعلاوه در سازمان بهزیستی و دفتر امور حمایتی معاونت توانبخشی نیز کارشناسانی حضور دارند که در زمینه ضعف های استخدامی بحث استخدام معلولان را دنبال می نمایند.

سهمیه های استخدامی که هدر می فرایند

وی معتقد است که در زمینه اشتغال معلولان مسائل همچنان وجود دارد؛ اما برای حل این مسائل مرحله به مرحله حرکت می گردد. هرچند بعضا فارغ از کوشش هایی که بعضی دستگاه ها با استناد به آیین نامه های استخدام خود برای جذب نکردن بعضی گروه ها دارند، اما در بخش هایی هم مسائل فنی وجود دارد؛ به طور مثال سازمان برای جذب نیرو برای پستی اعلام آمادگی می نماید اما بسکمک از افراد معلول برای آن پست کاندید نیستند و این باعث می گردد بخشی از سهمیه های جذب استخدام معلولان هدر رود.

معینی گفت: البته یکی از نکات مثبت در قانون حمایت از حقوق معلولان این است که اگر سازمانی در سال نیروی از میان معلولان جذب نکرد، ظرفیت تعداد افرادی که جذب نشده اند برای سال های بعد ذخیره می گردد که این موضوع پیشرفت بوده است. هرچند در عمل نتوانستیم از این ظرفیت ها استفاده کنیم زیرا در سال بعد عملا نوع درخواست سازمان یا در آن ظرفیت وجود ندارد یا در شهرستانهای دیگر درخواست پست داده می گردد، لذا در زمینه اختصاص سهمیه بحث هایی وجود دارد که سعی داریم این مسائل را برطرف کنیم و با راهکار های کارشناسی ظرفیت را به سمت جذب سهمیه سه درصد ببریم.

هنوز در جذب نیروهای معلول در بخش خصوصی به استانداردهای لازم نرسیده ایم

مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان ادامه داد: فراتر از این موضوعات اما، اکثریت استخدام ها در سطح جهان در بخش خصوصی صورت می گیرد اما در ایران هنوز مسائل جدی وجود دارد و نتوانسته ایم در جذب نیروهای معلول در بخش خصوصی به استانداردهای لازم برسیم. باید بتوان از پتانسیل بخش های خصوصی استفاده کرد؛ به طور مثال برای جذب نیروی افراد دارای معلولیت در بخش خصوصی، باید مشوق هایی را برای بخش خصوصی در نظر گرفت تا افراد معلول جذب شوند.

مشوق های استخدام معلولان به وسیله بخش خصوصی، ترغیب نماینده نیست

مسئول شورای سیاستگذاری دبیرخانه کمیته نظارت بر قانون حقوق معلولان با اشاره به اینکه در قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت تاحدودی این موضوع پیش بینی شده اما همواره در این زمینه مشکل بودجه وجود دارد، اضافه نمود: به طور مثال ممکن است بخش خصوصی فرد معلولی را جذب نموده باشد اما هنوز سازمان بهزیستی هزینه سهم بیمه کارفرمایی را پرداخت ننموده باشد و این موضوع باعث می گردد انگیزه بخش خصوصی برای جذب نیرو از میان افراد دارای معلولیت کاهش یابد. بخش خصوصی مسائلی به دلیل تحریم ها و مسائل مالی داشته و قطعا در این شرایط میل به جذب افراد معلول میان آنها کمتر است چراکه بخش خصوصی این نگرش را دارد که افراد دارای معلولیت کارآیی کافی ندارند اما به هر حال علی رغم پیش بینی های بعضی مشوق ها برای بخش خصوصی، این مشوق ها به میزانی که بخش خصوصی را وادار به جذب معلولان کند، ننموده است.

نبود حمایت کافی از کارآفرینی تخصصی در حوزه معلولان

با وجود این مسائل اما معینی نسبت به نبود حمایت کافی از کارآفرینی تخصصی در حوزه معلولان کشور هم انتقاد کرد گفت: ممکن است بسکمک از معلولان و نابینایان علاقه ای به تحصیل در دانشگاه نداشته باشند این درحالیست که این افراد باید بتوانند مهارت های فنی و حرفه ای را بیاموزند تا بتوانند دارای شغل شوند. درنتیجه باید به معلولان و نابینایان مهارت آموخت.

چرخه معیوب حرفه آموزی معلولان؛ چه کسی مسئول است؟

بنابر اظهارت معینی، علی رغم اینکه در قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت به مهارت آموزی معلولان اشاره شده است و مرکز حمایت از اشتغال سازمان بهزیستی نیز راه اندازی شده اما، هنوز در این زمینه ضعف جدی وجود دارد، به طوریکه نه سازمان آموزش های فنی و حرفه ای مسئولیت این کار را به طور کامل بر عهده می گیرد و نه مرکز حمایت از اشتغال سازمان بهزیستی توانایی این را دارد که این موضوع را دنبال کند. اصولا در جهان کشورهایی در بحث اشتغال معلولان پیروز بوده اند که به یک سیستم کامل آموزش، حمایت از یافتن شغل مناسب برای معلولان، حمایت در محیط کار و ورود مددکاران برای حمایت از معلولان استفاده نموده اند.

اما به گفته مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان متاسفانه در ایران این چرخه معیوب است و بالطبع در مورد نابینایان این مشکل عمده تر خواهد بود، زیرا نابینایان به دلیل ضعف بینایی یا باید به مهارت هایی بپردازند که مبتنی بر دانش تخصصی است یا به سمت کارهای غیرتخصصی (مانند بسته بندی، مراکز پشتیبانی خدماتی یا کال سنترها) بفرایند. لذا ضروری است برای اشتغال نابینایان برنامه ریزی گردد.

بخش دولتی ظرفیت جذب همه نابینایان و معلولان را ندارد

مسئول شورای سیاستگذاری دبیرخانه کمیته نظارت بر قانون حقوق معلولان گفت: ما پیگیر موضوع سهمیه سه درصد استخدامی خواهیم بود، اما بخش دولتی با ظرفیتی که دارد نمی تواند همه نابینایان و معلولان را جذب کند و لذا باید در بخش خصوصی هم حمایت هایی صورت گیرد.

براساس آمارهای سال گذشته سازمان بهزیستی نابینایان به فرهیخته بودن و باسواد بودن معروفیت دارند و 3163 نفر از دانشجویانی که تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند و کمک هزینه شهریه دریافت می نمایند دارای مشکل نابینایی هستند. بعلاوه بیش از 800 نفر از افراد دارای معلولیت نابینایی مدرک فوق لیسانس و دکترا دارند و 4700 نفر نیز لیسانسه هستند.

نابینایان تحصیل نموده ترین گروه معلولان

معینی در ادامه این گفت وگو، در پاسخ به این سوال که آیا آماری از شرایط اشتغال نابینایان و کم بینایان وجود دارد، پاسخ داد: در بعضی مواقع سازمان های دولتی آمارهایی ارائه می دهند، اما واقعیت این است که این آمارها مبتنی بر احتیاجسنجی و سنجش دقیق نیست و نمی توان چندان به آنها اکتفا کرد اما می توان گفت خوشبختانه جامعه نابینایان از تحصیل نموده ترین گروه دارای معلولیت کشور است و حدود 40 درصد دانشجویان معلول کشور را نابینایان تشکیل می دهند. بعلاوه تعداد فارغ التحصیلان نابینا در مقاطع مختلف کارشناسی به بالا بسیار زیاد است و این نشان می دهد که در نابینایان پتانسیل زیادی از نظر دانشی وجود دارد و قطعا باتوجه به مسائل شدیدی که نابینایان در بخش های غیرتخصصی در اشتغال دارند کوشش عمده نابینایان این بوده که به وسیله رفتن به دانشگاه و مراکز آموزش عالی راهی برای یافتن شغل پیدا نمایند و عمده کوشش ها هم جذب در بخش های دولتی است.

سیاستی برای ارتقای سطح اشتغال معلولان وجود ندارد

بهزیستی تنها متولی اشتغال این قشر نیست

معینی با اشاره به اینکه در زمینه اشتغال جامعه نابینایان سیاست گذاری، طرح و برنامه ای برای ارتقاء سطح اشتغال این افراد در کشور وجود ندارد، اظهار کرد: مشکل حل اشتغال معلولان از جمله نابینایان، برعهده سازمان بهزیستی نیست بلکه همه نهادهای متولی این امر باید به اشتغال افراد معلول توجه نمایند. زمانی که معاونت اشتغال در وزارت تعاون وجود دارد و بودجه عظیمی در آن بخش صرف می گردد، هیچ دلیلی ندارد همه معلولان برای اشتغال به سازمان بهزیستی مراجعه نمایند. این سیاست کلان کشور است که باید جذب افراد معلول را در ظرفیت های شغلی لحاظ کند و سیاست یکپارچه ای از آموزش (شامل مهارت های فنی تا آموزش عالی، سیستم های بازاریابی برای اشتغال افراد معلول و شناسایی پتانسیل های اشتغالی معلولان) داشته باشد.

با وام 50 میلیون تومانی چه کسی می تواند صاحب شغل گردد که معلولان صاحب آن شوند؟

مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان گفت: بعلاوه باید به صورت دائم و براساس تحولات بازار کار، برای معلولان فرصت شغلی تعریف گردد و باید مرکزهای حمایت های شغلی از معلولان بر روی این موضوع کار کند؛ به این معنی که باید طرح مطالعاتی و احتیاجسنجی های دقیق در این حوزه داشته باشیم. اکنون سوالی که مطرح می گردد این است که تا به امروز چند طرح مطالعاتی در زمینه اشتغال نابینایان و معلولان در کشور اجرا شده است؟ نباید عمده کارها بر این موضوع متمرکز گردد که با سیستم بانکی صحبت گردد تا وام خوداشتغالی به معلولان ارائه گردد و به طور مثال به افراد 50 میلیون تومان وام پرداخت نمایند؛ مگر با وام 50 میلیون تومانی چه کسی می تواند صاحب شغل گردد که یک فرد معلول بتواند این کار را انجام دهد؟ این های مسائلی است که در زمینه اشتغال افراد نابینا و معلول وجود دارد و ما در کوشش هستیم تا در کمیته نظارت بر قانون و بحث های کلان این موارد را اصلاح کنیم.

تعطیلی و واگذاری مراکز ارائه نماینده خدمات توانبخشی و توجیه بهزیستی برای اینکار

اما یکی دیگر از چالش های نابینایان در زمینه وسایل و خدمات توانبخشی عنوان می گردد، به طوریکه معینی در بخش خدمات توانبخشی به شدت از سیاست های توانبخشی سازمان بهزیستی و سیاست هایی که در این سال ها اجرا شده انتقاد دارد و با بیان اینکه با وجود کوشش ها برای اصلاحات و پیشنهادهای کارشناسی در زمینه ارائه خدمات توانبخشی، اما کاری انجام نشده است، گفت: در دهه اخیر تعداد زیادی از مراکز توانبخشی دولتی که به نابینایان و کم بینایان آموزش می دادند تعطیل شدند یا در شرف تعطیلی هستند؛ توجیه سازمان بهزیستی نسبت به این موضوع این بوده که این خدمات را برون سپاری می نماید تا انجمن های فعال خدمات توانبخشی را به مددجویان ارائه دهند، این درحالیست که برون سپاری خدمات موجب کاهش شدید کیفیت و کمیت خدمات توانبخشی شده و از سوی دیگر فلسفه وجود انجمن ها ارائه خدمات توانبخشی نیست، بلکه آنها وظیفه مطالبه گری، گردهمایی نابینایان، آموزش و ایجاد زمینه مشارکت های اجتماعی را دارند.

وی با اشاره به اینکه باوجود 31 استان در کشور تعداد مراکز ارائه نماینده خدمات توانبخشی به نابینایان 31 مرکز نیست، به وظایف مراکز ارائه نماینده خدمات توانبخشی اشاره نمود و گفت: مراکز ارائه نماینده خدمات توانبخشی به نابینایان مجموعه ای از خدمات توانبخشی از جمله آموزش، تحرک و جهت یابی، آموزش مهارت های روزانه، بریل آموزی، آشپزی مبتنی بر نابینایی، کودک کمک، خدمات نرم افزارهای یارانه ای و گوشی های همراه، آموزش های روانشناسی برای غلبه بر نابینایی، مشاوره های تخصصی در زمینه ازدواج، خانواده و اشتغال و... به نابینایان ارائه می دهد. بچه ها نابینا باید آموزش های توانبخشی خاص را دریافت نمایند و افراد کم بینا باید بیاموزند که چگونه از وسایل کمک بینایی استفاده نمایند؟ این ها گوشه ای از فعالیت هایی است که باید به وسیله مراکز ارائه نماینده خدمات توانبخشی به افراد نابینا و کم بینا ارائه گردد.

مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان ادامه داد: اما اتفاقی که در این سال ها اتفاق افتاده این است که مراکز ارائه نماینده خدمات این وظایف را به انجمن ها واگذار نموده اند. اما مگر انجمن ها دارای متخصصان تحرک و جهت یابی یا دارای متخصص مهارت های روزانه هستند؟ مگر انجمن ها امکان ارائه آموزش های تخصصی به زنان نابینا را دارند؟.

معینی گفت: سال های سال متخصصانی بودند که در مراکز ارائه نماینده خدمات توانبخشی کار کردند و به دلیل اینکه این مراکز مورد بی توجهی قرار گرفتند این متخصصان بازنشسته شدند و به دلیل اینکه استخدام هایی هم صورت نگرفته متخصصان دیگری هم جایگزین آنها نشدند، درنتیجه ارائه این خدمات به انجمن ها واگذار شد و متاسفانه بعضی انجمن ها نیز از این موضوع استقبال می نمایند. زیرا این موضوع برای بعضی انجمن ها به عنوان محل عایدی است، اما در این میان آن کسی که قربانی می گردد مددجو است، زیرا آموزش هایی که به مددجویان ارائه می گردد به وسیله کارشناسانی ارائه می گردد که چندان متخصص نیستند.

به گفته وی، در حال حاضر بسکمک از مراکز ارائه نماینده خدمات توانبخشی وظایف خود را به انجمن ها واگذار نموده اند و در شهرهای مختلف این کار در حال اجرا است؛ فرایند غلطی آغاز شده است و توان عمده سازمان بهزیستی هم برای نگهداری معلولان صرف می گردد. در مجموع به شدت در بحث خدمات توانبخشی با ضعف جدی هم در سیاست گذاری و هم در زمینه حمایت روبرو هستیم و این یکی از بزرگترین نقدها ما به سازمان بهزیستی و سازمان های دولتی در این زمینه است.

مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه چند سال گذشته در تهران طرح توانمندسازی نابینایان به وسیله انجمن باور اجرا شد، اظهار کرد: در این طرح مربیان زن به منازل بانوان نابینا رفته و به آنها آموزش آشپزی دادند. با نمونه های زیادی از بانوان تحصیل نموده نابینا روبرو شدیم که تا به امروز ساده ترین غذا را درست ننموده بودند، چراکه خانواده شان اعتقاد نداشتند فرزندشان که دارای معلولیت نابینایی است توانایی آشپزی دارد. در مجموع بازخوردهای مثبتی از والدین و خانواده های این افراد دریافت شد. اما اکنون این افراد باید چگونه آموزش ببینند و چه تعداد مرکز توانبخشی در کل کشور وجود دارد که به نابینایان آموزش دهد؟.

ضرورت تدوین شیوه نامه تامین و توزیع وسایل توانبخشی

معینی در ادامه نسبت به شرایط ارائه وسایل توانبخشی به افراد نابینا و کم بینا اشاره نمود و گفت: سازمان بهزیستی باید شفاف سازی و اعلام کند بودجه ای که به وسایل توانبخشی اختصاص می یابد بر چه اساسی است و چرا همواره در زمینه تامین وسایل توانبخشی با کمبود بودجه روبه روست؟ این کمبودها چه زمانی قرار است برطرف گردد؟ بودجه ای که برای تامین وسایل توانبخشی معلولان اختصاص می یابد باید دارای شاخص باشد. چندین سال است که درباره ضرورت تدوین شیوه نامه تامین و توزیع وسایل توانبخشی صحبت می گردد اما هنوز این موضوع به مرحله تصمیم نهایی و ابلاغ نرسیده است.

انتقاد از نبود یک عصای استاندارد با شرایط بین المللی در ایران

وی اظهار داشت: فارغ از موضوع بودجه یکی از موضوعات دیگر این است که چه وسایل توانبخشی مورجهانز جامعه نابینایان است؟ بسکمک از کارشناسان سازمان بهزیستی درمورد وسایل توانبخشی نابینایان دانش به روزی ندارند. درخصوص یکسری از اقلام مورجهانز جامعه نیز صحبت شده اما هنوز بعد از این همه سال یک عصای استاندارد با شرایط بین المللی در کشور برای جامعه نابینایان وجود ندارد.

معینی اظهار داشت: از سوی دیگر به تامین بسکمک از وسایل توانبخشی توجه نمی گردد؛ به طور مثال نابینایان به ویژه زنان به وسایل توانبخشی احتیاج دارند و در جهان برای خانه داری افراد نابینا وسایلی مانند لباسشویی ویژه نابینایان و مایکروفر و وسایل آشپزی خاص و... وجود دارد. در بحث فناوری ها به دلیل اینکه وسایل فناوری نابینایان گران است هرسال به بهانه گرانی سازمان بهزیستی به طرق مختلف از خرید آنها شانه خالی می نماید. چندین سال است که ماشین تایپ الکترونیکی برای نابینا وارد کشور نشده است و مسائل زیادی در زمینه تامین وسایل توانبخشی وجود دارد. لذا تخصیص بودجه تعیین برای نابینایان و تدوین شیوه نامه علمی و شفاف تامین و توزیع وسایل توانبخشی و مشارکت مستقیم انجمن ها و نهادهای ان جی اویی نابینایان به عنوان ناظر در تامین و توزیع وسایل توانبخشی و حمایت از فراوری داخل باید مورد توجه قرار گیرد.

بهزیستی زیر فشار تامین مستمری و معیشت معلولان؛ توانبخشی در حاشیه

مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان معتقد است که متاسفانه به قدری سازمان بهزیستی تحت فشار تامین مستمری، پرداخت یارانه و حق معیشت قرار گرفته است که وظیفه اصلی خود یعنی توانبخشی و توانمندسازی جامعه معلولان به حاشیه رفته است.

احیای حقوق و ایجاد برابری نابینایان احتیاجمند امکانات و ابزارهای متفاوت

علی اکبر جمالی، مدیرعامل انجمن نابینایان نیز با بیان اینکه نابینایان هیچ تفاوتی با دیگر افراد جامعه از نظر حقوق شهفرایندی ندارند، به وبلاگ بایجانی می گوید: نابینایان هم مانند سایر افراد مالیات، بیمه و عوارض پرداخت می نمایند اما به لحاظ نوع معلولیت احتیاجمند ابزار، قوانین و مقررات و امکاناتی هستند که در این راستا باید دولت ها این امکانات ویژه را برای ایجاد برابری فرصت ها، خدمات و امکانات یا احیای حقوق شهفرایندی این افراد بیشتر مدنظر قرار دهند.

وی معتقد است که برای احیای حقوق و ایجاد برابری و فرصت ها در زمینه های مختلف احتیاجمند امکانات و ابزارهای متفاوتی هستیم؛ به طور مثال نابینایان برای حضور در سطح شهر احتیاجمند مناسب سازی و مبلمان شهری هستند تا بتوانند با امنیت در سطح شهر رفت وآمد نمایند.

مدیرعامل انجمن نابینایان با اشاره به شرایط مناسب سازی شهر تهران بیان می نماید: شهر تهران به لحاظ موقعیت تاریخی، قدمت و محل اقلیمی و جغرافیایی به گونه ای ساخته شده که احتیاجمند مناسب سازی فراوانی است زیرا در گذشته نسبت به این موضوع فکر نشده است، اما اخیرا شهرداری برنامه های مختلفی را برای مناسب سازی مانند مناسب سازی معابر در نظر دارد. در بعضی موارد اقداماتی برای مناسب سازی اجرا شده، اما اصل مسئله این است که به دلیل دیر اقدام کردن برای مناسب سازی، عدم اعتبارات و بودجه لازم و عدم آگاهی شهفرایندان و مسئولین شهری موضوع مناسب سازی شهر به کندی پیش می رود. در هر صورت شهرداری ها در این زمینه در حال حرکت است و امیدواریم روزی برسد تا نابینایان به راحتی بتوانند در سطح شهر تردد نمایند.

عدم مناسب سازی و دسترس پذیری ها در سطح شهر؛ بزرگترین مشکل نابینایان

عضو ستاد مناسب سازی شهرداری تهران یکی از بزرگترین مسائل و مسائل نابینایان را موضوع امنیت، تحرک و جهت یابی و تردد می داند و با اشاره به اینکه نابینایان به دلیل عدم مناسب سازی و دسترس پذیری ها امنیت چندانی برای تردد در سطح شهر ندارند، اظهار می نماید: نهضت برای مناسب سازی آغاز شده و امید است بتوانیم با کمک مسئولین ذیربط در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهیم.

البته جمالی به این نکته هم اشاره می نماید که اگرچه شهرداری درصدد برطرف مسائل شهری برآمده است، اما از سوی دیگر مسئله ای که وجود دارد عدم آگاهی و نگرش سایر ارگان هاست؛ به طور مثال در معابر، خطوط ویژه نابینایان اجرا و کارشناسی شده است اما بعد از چند ماه می بینیم که سازمان آب، کف پیاده رو را کنده است و کار را به درستی انجام نمی دهد و نمی داند که این خطوط ویژه چه بوده است؟. از سوی دیگر زمانی که در حال اجرای خطوط ویژه نابینایان در پیاده رو هستیم ناگهان با تیر چراغ برق برخورد می کنیم و زمانی هم که از اداره برق می خواهیم برای جابجایی تیر چراغ برق اقدام کند با کم کاری روبرو می شویم.

وی یادآور می گردد: البته ما عزم خود را جزم نموده ایم تا مسائل را در زمینه مناسب سازی شهری پیگیری کنیم و امید است مسئولین نیز ما را حمایت نمایند.

در ادامه جمالی نسبت به شرایط اشتغال و کارآفرینی جامعه نابینایان انتقاد می نماید و می افزاید: متاسفانه در این زمینه خدمات و اقدامات بسیار ضعیف است و سازمان فنی و حرفه ای که طبق قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت متولی این امر است که باید مهارتهای فنی و حرفه ای را به معلولان آموزش دهد در این زمینه اقدامی ننموده است.

مدیرعامل انجمن نابینایان یکی دیگر از مهم ترین مسائل نابینایان را موضوع اشتغال آنها می داند و می گوید: تا زمانی که نابینایان مهارت و حرفه ای به دست نیاورند نمی توانند شاغل شوند. افراد نابینا به دو گروه تقسیم می شوند؛ گروهی از آنها افراد تحصیل نموده ای هستند که باید جذب سیستم دولتی و اداری شوند که ظرفیت در سیستم اداری کم است و بعضا سهمیه سه درصد شامل حال معلولان نمی گردد و ادارات در جذب نابینایان مقاومت می نمایند، گروه دیگری از معلولان هم هستند که تحصیلات پایینی دارند و تا زمانی که مهارت و حرفه ای بلد نباشند نمی توانند کار نمایند. با این وجود هنوز بخش دولتی و خصوصی این همت را نداشته که مرکز اشتغال برای اشتغال نابینایان راه اندازی کند.

وی در ادامه به ارائه توضیحاتی در مورد شرایط تجهیزات توانبخشی نابینایان و کم بینایان می پردازد و می افزاید: باید تجهیزات توانبخشی ویژه ای در اختیار معلولان قرار گیرد. نابینایان دچار معلولیت بینایی هستند و از آنجایی که برای ادامه تحصیل و حضور در جامعه احتیاجمند ابزارهای خاصی هستند احتیاجهای آنها برای نوشتن نیز فرق دارد و باید امکانات نوشتاری برای آنها تامین گردد. بعلاوه باید کتاب های گویا در اختیارشان قرار گیرد یا در زمینه توانبخشی باید وسایل خاص توانبخشی مانند کامپیوترهای مخصوص داشته باشند، اما در این زمینه مشکل وجود دارد و آنطور که باید و شاید این امکانات در اختیار نابینایان قرار نمی گیرد و از سوی دیگر به دلیل گران بودن این وسایل افراد نابینا نمی توانند این ابزارها را خودشان تهیه نمایند لذا در این زمینه دولت باید اعتبار و سهمیه خاصی برای تامین این تجهیزات در نظر بگیرد.

وزارت فرهنگ برای فراوری کتاب های گویا کم لطفی می نماید

جمالی در بخش دیگری از سخنان خود نسبت به شرایط چاپ کتاب های بریل برای نابینایان انتقاد می نماید و می گوید: در حال حاضر در ایران تنها یک چاپخانه وجود دارد. حال سوالی که مطرح می گردد این است که مگر یک چاپخانه روزانه چقدر می تواند فراوری کند؟. در این راستا انتظار می رود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برنامه و اعتبار خاصی برای فراوری کتاب های گویا و بریل در نظر داشته باشد اما متاسفانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در این رابطه کم لطفی می نماید.