معرفی مارچوبه و خواص درمانی آن - وبلاگ بایجانی

به گزارش وبلاگ بایجانی، در اغلب منطقه ها اروپا، قفقاز، سیبری و آسیا می روید و کاشته می شود. در ایران هم در استان های آذربایجان، اصفهان، مرکزی، کرمانشاه، خوزستان، فارس و البرز روییده و در بعضی از منطقه ها دیگر هم به

نویسنده: صمصام صانعی

مارچوبه گونه های مختلفی دارد. در اینجا به نام علمی و تعیینات مربوط به یک گونه از آنها اشاره شده است.

نام علمی:

Asparagus officinalis L.، نام فرانسه Asperge و نام انگلیسی آن Asparagus می باشد. نام های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، مارچوبه، کشک المار، خشب الحیه، هلیون و هَلگون نامیده شده است.

تیره گیاه:

مارچوبه Asparagaceae

نوع گیاه:

بوته

تعیینات ظاهری:

گیاهی است علفی و چند ساله به ارتفاع حدود 100 سانتی متر و دارای شاخه های نسبتاً چوبی و صاف می باشد. بر روی ساقه های نازک و استوانه ای شکل آن خطوط بسیار ظریف قابل تشخیص است. برای تپش شدید قلب، شب کوری، اسهال، خستگی، ضعف عمومی، حوادث قلبی عروقی و درد روده ها هم مفید است. برای به تعویق انداختن آب آوردن چشم هم داروی مؤثری می باشد. برگ های گیاه به صورت فلس های مثلثی و گل های آن سبز مایل به زرد و شبیه لاله می باشند. میوه اش کروی شکل و قرمز رنگ و داخل آن دانه های مثلثی سیاه مارچوبه قرار دارند. قسمت زیرزمینی گیاه شامل یک توده گوشتی می باشد که چندین جوانه در قسمت فوقانی آن و تعداد زیادی ریشک های پراکنده و نسبتاً ضخیم زیر آن قرار گرفته است. ساقه های نرم، ترد و گوشتی که از قسمت زیرزمینی خارج می شوند همان قسمت قابل مصرف و خوراکی آن است که مارچوبه نامیده می شود.

طبیعت:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن کمی و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب منطقه ها اروپا، قفقاز، سیبری و آسیا می روید و کاشته می شود. در ایران هم در استان های آذربایجان، اصفهان، مرکزی، کرمانشاه، خوزستان، فارس و البرز روییده و در بعضی از منطقه ها دیگر هم به صورت پرورشی کاشته می شود.

بیشتر بخوانید: مارچوبه و سرطان

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در ریشه:

ساکارز، کولین، آرابینوز و غیره در آن تعیین شده است.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در ساقه های مارچوبه:

اسانس روغنی فرّار، آسپاراژین، تایروزین، رایبوفلاوین، تیامین، نیاسین، پتاسیم، سدیم، آهن، فسفر، کلسیم، چربی، پروتئین، آب و ویتامین های PP, D, C, B, A در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

قاعده ساقه هوائی و ریزوم همراه با ریشه.

نحوه مصرف:

با دستور پزشک.

خواص درمانی:

مدر و برطرف کننده ورم پروستات، ضد باکتری و آنتی اکسیدان، کاهنده پرفشاری خون و ضد ویروس، محافظ کبد و خارج کننده سموم از بدن، آرام بخش و ضد نفخ، التیام بخش زخم ها و تقویت کننده کار کبد و مثانه، بازکننده قاعدگی و برطرف کننده یبوست، ضد التهاب عروق و خون ساز، تقویت کننده قلب و ضد استسقاء (ناراحتی های قلبی با منشأ آب آوردن)، مقوی قوه باه و افزاینده قدرت بینایی، متعادل کننده قند خون و مسکن دردهای عمومی بدن، کاهنده تب و ضد اسپاسم، اشتهاآور و ضد یرقان، سازنده گلبول های قرمز خون و برطرف کننده بیماری های سینه می باشد. در ضمنً برای تپش شدید قلب، شب کوری، اسهال، خستگی، ضعف عمومی، حوادث قلبی عروقی و درد روده ها هم مفید است. برای به تعویق انداختن آب آوردن چشم هم داروی مؤثری می باشد.

تذکر:

استفاده از مارچوبه برای خانم های باردار ممنوع و استفاده از ریزوم مارچوبه برای اشخاص خیلی عصبانی و مبتلا به التهاب مجاری، روماتیسم حاد و سنگ کلیه مضر است. در ضمنً زیاده روی در مصرف آن سبب عوارضی نظیر ایجاد بی خوابی، فشار خون، تلخی دهان، تهوع و ناراحتی های کلیه، کبد و مثانه می شود.

منبع مقاله :

صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.

منبع: راسخون