تعداد پزشکان متخصص؛ یک ششم استاندارد جهانی! - وبلاگ بایجانی

به گزارش وبلاگ بایجانی، رئیس جمهور دیروز تاکید نمود که کشور، به پزشکان و پرستاران بیشتری احتیاج دارد و افزایش دانشجویان رشته های پزشکی و پیراپزشکی مورد تاکید دولت است، اما به گفته آیت ا... رئیسی، این کار باید با توجه به زیرساخت ها و به روزرسانی تجهیزات پزشکی همراه باشد.

به گزارش خراسان، حضور روز گذشته آیت ا... رئیسی در همایش ملی خدمت ماندگار؛ بزرگداشت خادمان سلامت با صحبت های مهم او درباره سیاست های حوزه بهداشت و درمان همراه بود.

رئیس جمهور ضمن ابراز خرسندی از سطح بالای دانش پزشکی در کشور، به نکاتی اشاره نمود که بسیار حائز اهمیت است، از جمله:

شایسته است مسئولان وزارت بهداشت و نمایندگان مجلس در تهیه و تدوین طرح ها و لوایح مرتبط با حوزه بهداشت و درمان، نظرات ارزشمند جامعه پزشکی را به صورت جدی مورد توجه قرار دهند.

در کشور ظرفیت های بزرگی در حوزه پزشکی وجود دارد و بسیاری از شهر های ما به علت وجود دانشمندان و فرهیختگان پزشکی می توانند به عنوان قطب سلامت در منطقه مطرح باشند.

امروز بسیاری از کشور های همسایه ترجیح شان این است که به جای درمان بیمارانشان در اروپا، از خدمات درمانی و پزشکی کشور ما بهره مند شوند. این مهم سرمایه بزرگی برای کشور است و باید از این سرمایه با کوشش برای برطرف مسائل و خواسته های آن ها و توجه به نظرات شان صیانت کرد.

توجه و تأمین مسائل معیشتی جامعه پزشکی و پرستاری مطالبه بحق، منطقی و مورد تأکید رهبر معظم انقلاب است. کشور به پزشک و پرستار بیشتر احتیاج دارد.

اما یک بخش بسیار مهم از صحبت های رئیس جمهور، درباره سیاست های مربوط به افزایش ظرفیت و سرانه پزشکی در کشور بود که گفت: افتتاح دانشگاه پزشکی، جذب دانشجو و پرورش استاد خیلی خوب است، اما باید توجه داشت که زیرساخت های لازم باید ایجاد گردد.

کشور به پزشک و پرستار بیشتر احتیاج دارد، اما امکانات و تجهیزات بیشتری احتیاج است. دولت هم خود را موظف به ایجاد زیرساخت ها می داند. ایجاد زیرساخت ها از جمله دانشگاه های علوم پزشکی باید با کار کارشناسی همراه باشد، البته عدالت آموزشی هم باید مدنظر باشد. ما بر افزایش دانشجو، پرستار و توسعه زیرساخت ها و تربیت پزشک تاکید داریم.

آمار متناقض درباره سرانه پزشک؛ 17.1، 16، 13 یا 11.7؟

درباره سرانه پزشک نسبت به جمعیت، اظهارنظر های متفاوتی وجود دارد که بعضی آن را ناشی از تعارض منافع می دانند. این چند نمونه را ملاحظه و مقایسه کنید تا وجود آمار های متناقض و متفاوت برایتان روشن گردد:

ابوالفضل باقری معاون آموزشی وزیر بهداشت: این که گفته می گردد در ایران به ازای هر 10 هزار نفر1/11 پزشک وجود دارد، کاملا اشتباه است و اکنون به ازای هر 10 هزار نفر1/17پزشک در کشور داریم. (ایسنا-مهر 1400)

محمدحسین آیتی دبیر شورای توسعه دانشگاه های علوم پزشکی کشور: سرانه تعداد پزشک به ازای هر 10 هزار نفر جمعیت در کشور ما حدود 16 پزشک است که در مقایسه با دیگر کشورها، در شرایط مطلوبی قرار داریم. (سازمان نظام پزشکی-مهر 1400)

گزارش کمیسیون اصل 90 مجلس: سرانه پزشک عمومی در کشور ما در حال حاضر 130 پزشک به ازای 100 هزار نفر است (13 پزشک به ازای هر 10 هزار نفر)، در حالی که در کشور های پیشرفته این عدد بین 300 تا 500 پزشک است. (خانه ملت-فروردین 1401)

دکتر حسین شمالی، پژوهشگر و کارشناس حوزه سلامت: سرانه پزشک در ایران در مقایسه با بسیاری از کشور ها خیلی پایین است، برای مثال در مقایسه با کشور های گروه 20، در ایران 11.7 پزشک به ازای هر 10 هزار نفر داریم، اما در بسیاری از کشور هایی که از نظر نظام سلامت کشور های پیشرفته تری هستند، این عدد بالای 30 و 40 پزشک است. (تسنیم-فروردین 1400)

اتفاق نظر درباره کمبود پزشکان متخصص

البته درباره کمبود پزشک متخصص تقریبا نظر ها یکسان است و همگان کمبود آن را نگران کننده می دانند. در گزارش ابتدای سال جاری کمیسیون اصل 90 مجلس هم این موضوع مطرح شده بود که: سرانه پزشک متخصص در ایران 54 پزشک به ازای 100 هزار نفر است، در حالی که در کشور های اروپایی عمدتاً بالای 200 و حتی 300 است.

هشدار درباره احتمال اعزام بیمار به خارج و واردات پزشک از هند و پاکستان

حتی سازمان نظام پزشکی با این که سرانه کلی پزشکان را مطلوب می داند درباره شرایط متخصصان نظری دیگر دارد. همین چند روز قبل بود که دکتر محمد رئیس زاده رئیس کل این سازمان با انتقاد از شرایط اقتصاد سلامت و سیاست های نادرست این حوزه گفت: با این شرایط، در چند سال آینده پزشکی نخواهیم داشت و مجبور می شویم برای بعضی درمان ها با چند برابر هزینه، بیماران را به خارج از کشور بفرستیم یا با یک عقبگرد 40 ساله، از هند، پاکستان و فیلیپین، پزشک وارد کنیم.

بی میلی به ادامه تحصیل

او به بعضی نشانه ها از بروز این خطر هم اشاره و توضیح داد: در رشته های بسیار ضروری جراح نداریم، تخصص جراحی قلب، سال جاری 18 نفر ظرفیت داشت، اما هیچ کس متقاضی نشد و در جراحی اطفال هم در کل کشور فقط دو دانش آموخته داریم.

سرانه پرستاری هم پایین است.

اما درباره پایین بودن سرانه پرستار، اختلاف نظری وجود ندارد و همه آن را قبول دارند. به گفته دکتر عباس عبادی معاون پرستاری وزیر بهداشت، طبق استاندارد باید برای هر تخت بیمارستانی 1.8 پرستار داشته باشیم که آمار فعلی ما حدود 0.87 پرستار به ازای هر تخت است و با عقب ماندگی روبرو هستیم. محمد شریفی مقدم دبیر کل خانه پرستار هم از احتیاج کشور به 95 هزار پرستار نو، برای رسیدن به حداقل سطح ارائه خدمات پرستاری اشاره نموده است.

سرانه تخت هم پایین است

درباره سرانه تخت به جمعیت هم، طبق گفته سعید کریمی معاون درمان وزیر بهداشت، سرانه تخت به ازای هر هزار نفر جمعیت در کشور 1.9 تخت است که وزارت بهداشت کوشش دارد این عدد را به 2.5 تخت برساند. اگرچه که طبق گزارش اعتماد، این سرانه در کشور های دیگر بسیار بالاتر است و به عنوان مثال در ژاپن، روسیه، آلمان و ترکمنستان تعداد تخت های بیمارستانی به ازای هر هزار نفر به ترتیب 13.4، 8.4، 8.2 و 7.4 تخت است.

مشکل مهم، نبود عدالت توزیعی

اما یک مشکل مهم در نظام سلامت کشور، نبود عدالت توزیعی در نیروی انسانی و تجهیزات پزشکی است و نمونه اش کمبود ها در سیستان و بلوچستان است، که حسین مدرس خیابانی استاندار این استان، آن را این گونه توصیف نموده است: سرانه تخت بیمارستانی در سیستان و بلوچستان، 0.7 به ازای هر هزار نفر جمعیت و کمتر از میانه کشوری است. کمبود تجهیزات پزشکی و نبود پزشک به ویژه در منطقه ها روستایی سبب شده مردم دسترسی عادلانه به خدمات بهداشتی و درمانی نداشته باشند.

نگرانی از مهاجرت ها

در کنار این موضوع، نمی گردد درباره میل پزشکان و پرستان به مهاجرت هم بی تفاوت بود و باید با اقداماتی همانند برطرف مسائل، توجه به خواسته ها و تأمین مسائل معیشتی جامعه پزشکی و پرستاری که رئیس جمهور به آن اشاره نموده، مانع از افزایش آن شد.

همین یک هفته قبل بود که دکتر منصور جعفری نمین رئیس شورای عالی نظام پزشکی ایران در این باره هشدار داد که تعداد مهاجرت متخصصان از پزشکان عمومی بیشتر است و حتی در بین آن ها فلوشیپ و فوق تخصص هم مشاهده می گردد.

هم این و هم آن

اگرچه کوشش های دولت سیزدهم در حوزه هایی مانند بیمه رایگان شش میلیون نفر، شروع اجرای قانون تعرفه گذاری پرستاری پس از 15 سال و بعلاوه کوشش برای کاهش آثار منفی تغییر شیوه تخصیص ارز دارو بر هزینه های مردم، قابل تقدیر است، اما آمار ها و گزاره های مربوط به تعداد پزشکان و تجهیزات بیمارستانی نشان می دهد که هنوز در کشور احتیاج های بسیاری داریم و باید یک توافق جمعی، سیاست گذاری و برنامه ریزی جامعی برای این حوزه داشت تا طبق گفته رئیس جمهور، هم افزایش دانشجویان پزشکی و پیراپزشکی دنبال گردد، هم توسعه زیرساخت ها و به روزرسانی تجهیزات بهداشت و درمان.