بازی های رومیزی یونان باستان چگونه بودند؟ ، از پسیا تا پنج خط و چکرز
به گزارش وبلاگ بایجانی، بازی های تخته و تاس یونان باستان بر روی سفال های مختلف سیاه و قرمز به تصویر کشیده شده است و این سفال ها اطلاعات جالبی درباره بازی های رومیزی یونان باستان به ما می دهد.
به گزارش وبلاگ بایجانی و به نقل از گریک ریپورتر، یونانیان باستان برای وقت گذرانی، بازی های تخته و تاس مختلفی انجام می دادند که در منابع مختلف ادبی و تصویری ثبت شده است. در یونان باستان اعتقاد بر این بود که این بازی ها حکمت و آموزه های خدایان را تجسم می بخشد و دانش و فضایل ارزشمندی به بازیکنان می دهد. می توان تصور کرد که گروهی از دوستان در آگورا (بازار) جمع می شدند و بازی تخته مورد علاقه شان را انجام می دادند، یا سربازانی در طول یک دوره طولانی دوری از خانه، برای برطرف خستگی تاس می انداختند.
یکی از این بازی های رومیزی باستانی که با نام پسیا (Pesseia) شناخته می گردد، جایگاه مهمی در ادبیات یونانی دارد و تخیل شاعران و فیلسوفان را به طور یکسان جذب می نماید. در زمان های بعد که اغلب با بازی رومی لاترونکولی اشتباه می شد، پسیا به وسیله افلاطون به تات یا توث، خدای دانش مصری نسبت داده شد که حس تقدس را به بازی اضافه می کرد. در حماسه هومر، ادیسه، خواستگاران پنه لوپه در این بازی شرکت می نمایند که در ترجمه های امروزی به آن چکرز می گویند.
در حالی که قوانین کامل پسیا مبهم به جای مانده است، سوابق تاریخی نشان می دهد که این بازی روی تخته های مستطیلی انجام می شد و هدف شامل کنار زدن مهره های حریف در دو طرف صفحه و بیرون انداختن آن ها از صفحه بازی بود. محققان عموما موافقند که هدف نهایی حذف یا به دام انداختن تمام مهره های بازیکن حریف بود.
در بازی های امروزی معمولا از تخته های هشت در هشت استفاده می گردد و هر بازیکن شانزده مهره دارد که می تواند در هر نوبت یک قدم در هر جهت حرکت کند. با این حال، این سازگاری های مدرن فاقد شواهد قابل توجه از منابع اولیه هستند.
بیشتر بخوانید:
- جمجمه دختری از یونان باستان با تاج گل سرامیکی | این تاج گل نشان چیست؟
با گذشت زمان، بازی دستخوش تغییراتی شد، به خصوص که به وسیله رومی ها پذیرفته شد. بعضی از نسخه ها دارای یک قطعه رهبر بودند که احتمالا تحت تاثیر عناصر بازی های تازه معرفی شده به وسیله بازرگانان شرقی قرار گرفته بود. کشف تاریخچه بازی به علت کشف اینکه یونانی ها همین نام را برای انواع مختلف در طول قرن ها به کار می بردند، چالش هایی ایجاد می نماید.
پنت گرامی یا پنج خط
پنت گرامی یا پنج خط یک بازی رومیزی محبوب در یونان باستان، به ویژه در آتیکا بود که تصاویر آن در کاوش های متعدد، از جمله در معابد، کشف شده است. محبوبیت این بازی در بیش از صد و شصت گلدان آتیک که تصاویری از چهره های افسانه ای آشیل و آژاکس درگیر مسابقه ای در طول نبرد تروی است، مشهود است. منشا این بازی مجذوب کننده را می توان حداقل در 600 سال قبل از میلاد جست وجو کرد. با وجود ناآگاهیمان به قوانین کامل بازی، معین است که تاس برای مشخص حرکت نشانگرها از خطوط بیرونی برای همگرا شدن در خط مقدس مرکزی لازم است. الکیوس شاعر یونانی به وضوح بازی را با این کلمات توصیف می نماید: اکنون او دست بالا را می گیرد و سنگ را از خط مقدس جابه جا می نماید، در حالی که افلاطون از استعاره مشابهی هنگام بحث درباره مانورهای سیاسی یک رهبر آتنی در اثر خود، قوانین، استفاده نموده است.
بازی تابولا یا تخته
بازی تخته یونانی یا تابولا (Tabula) اغلب با بازی Duodecim Scripta اشتباه می گردد. تابولا روی تخته ای بازی می شد که دارای دو ردیف دوازده فضایی بود و برای هر بازیکن پانزده قطعه یا مهر داشت. این بازی باستانی با تخته نرد مدرنی که امروزه می شناسیم، در تعدادی قانون اختلاف دارد. به گفته دانشمند اسپانیایی ایزیدور سویل در قرن هفتم، اعتقاد بر این بود که تابولا مخلوق یک سرباز یونانی به نام آلئا است که در جنگ تروا شرکت داشت. در نتیجه، بعضی از نسخه های معاصر این بازی، نام سرباز را برای ادای احترام به ریشه های افسانه ای آن برگزیده اند.
منبع: همشهری آنلاین